بیماری مننژیت چیست

بیماری مننژیت چیست ؟

بیماری مننژیت (به انگلیسی : Meningitis) به فارسی بیماری آماس سر ،  به التهاب پرده‌های محافظی که مغز و نخاع را پوشانده اند می گویند. این التهاب ممکن است عامل ویروسی، باکتریایی یا سایر ریزاندامگان را داشته باشد. این بیماری گاهی در اثر تجویز داروهای خاصی به وجود می آید. بیماری مننژیت به دلیل نزدیکی التهاب به مغز و نخاع، ممکن است زندگی بیمار را دچار ریسک کند. تشخیص و درمان مننژیت از این لحاظ ضرورت دارد.

علل ایجاد مننژیت در سالمندان

• باکتری؛
• ویروس؛
• قارچ؛
• تحریکات شیمیایی؛
• حساسیت به دارو؛
• سرطان ها؛
• آسیب جسمی؛

علائم و نشانه های که ممکن است در افراد بالاتر از 2 سال بروز کنند عبارتند از:

• تب ناگهانی بالا؛

• گرفتگی گردن؛

• استفراغ یا تهوع همراه با سردرد؛

• سرگیجه و یا مشکل تمرکز؛

• تشنج؛

• خواب آلودگی و سختی بیدار شدن از خواب؛

• حساسیت به نور؛

• عدم علاقه به نوشیدن و خوردن (عدم اشتها)؛

• ضایعات پوستی(جوش) در برخی از موارد، مانند مننژیت مننگوکوکی؛

انواع مننژیت در سالمندان

 مننژیت باکتریایی

نیاز به بستری کردن فوری در بیمارستان دارد. این باکتری بسیار خطرناک و کشنده می باشد. هنگامی که باکتری وارد خون شود، باعث آسیب زدن و تخریب دیواره عروق خونی می شود و موجب خونریزی در پوست و اعضای داخلی می شود.

علائم شامل مننژیت باکتریایی

تب، خستگی، تهوع، سردی دست ها و پاها، لرز سرد، درد شدید عضلات و مفاصل، درد سینه و یا شکم، تنفس سریع، اسهال و در مراحل بعدی بثورات پوستی است.این نوع مننژیت، در کمتر از چند ساعت فرد را از پا درمی آورد.و حتی گاهی هم در موارد غیر کشنده، معلولیت دائمی می دهد و شامل قطع عضو و یا زخم شدید در فرد مبتلامی باشد. علائم مننژیت باکتریایی بعد از ۳ تا ۷ روز ظاهر می شود. حتی در نوزادان تازه متولد شده هم ممکن است علائمی همچون: تب، سردرد و سفتی گردن وجود نداشته باشد و یا به سختی متوجه این علائم شویم.

سالمندان مبتلا به این نوع مننژیت ممکن است دارای علائم زیر باشند:

غیرفعال بودن، تحریک پذیر بودن ، استفراغ و کاهش اشتها. در سالمندان پزشک عکس العمل سالمند را می بیند و تشخیص می دهد که سالمند دچار مننژیت شده است یا نه. اگر چه علائم اولیه مننژیت باکتریایی و ویروسی شبیه هم می باشند، باید به این موضوع مهم توجه داشت که علائم بعدی مننژیت باکتریایی نظیر تشنج و کما بسیار خطرناک می باشد.

مننژیت ویروسی

خفیف تر است و غالبا بیشتر از مننژیت باکتریایی رخ می دهد. این نوع بیماری ، ناشی از عفونت روده ای می باشد. معمولا در اواخر تابستان و اوایل پاییز ایجاد می شود. غالبا این بیماری بچه های کمتر از پنج سال و بزرگسالان زیر ۳۰ سال را دچار می کند. علائم این نوع مننژیت کاملا در نوزادان و سالمندان با هم تفاوت دارد.

علائم در نوزادان به صورت نشانه هایی مثل : تب، تحریک پذیری، بد غذایی و سخت بیدار شدن است.

علائم در سالمندان  به صورت نشانه هایی مثل: تب بالا، سردرد شدید، سفتی گردن، حساسیت به نور، خواب آلودگی و یا مشکل در بیدار شدن، تهوع و استفراغ، و کاهش اشتها است.

اصولا علائم این نوع مننژیت معمولا ۷ تا ۱۰ روز طول می کشد.

مننژیت قارچی

هم یک نوع از این بیماری می باشد. علائم این مننژیت بسیار شبیه به انواع دیگر مننژیت می باشد. به هر حال، این علائم به تدریج خود را نشان میدهد و کم کم ظاهر می شوند. علائم مشترک شامل سردرد، تب، تهوع و سفتی گردن می باشد. علائمی که فقط خاص این بیماری است عبارتند از: بیزاری از نور ، تغییر در وضعیت ذهنی، گیجی، توهم و تغییرات شخصیتی که اینها نشانه های خاص مننژیت هستند .

افرادی که مبتلا میشوند و در معرض خطر حدود ۱۰ درصد از بیمارانی که مبتلا میشوند ، می میرند و در موارد غیر کشنده، افراد دچار آسیب مغزی، از دست دادن اندام و یا ناشنوایی می گردند.هر شخصی در هر شرایط سنی میتواند به این بیماری مبتلا شود

نوزادان کمتر از یک ماه به علت اینکه هنوز سیستم ایمنی بدنشان ضعیف است، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند.

افرادی که در تماس با بیمار دچار مننژیت ویروسی می باشند، شانس زیادی برای مبتلا شدن به این عفونت را دارند، اما بیماری آنها شبیه عوارض مننژیت نمی باشد و با نشانه های دیگری بروز میکند .باید به این موضوع مهم توجه داشته باشید که: تشخیص زودهنگام و درمان مننژیت به موقع مننژیت باکتریایی، از آسیب دائمی عصبی جلوگیری می کند.

پیشگیری از مننژیت

دستان خود را بشویید: شستن دقیق دست در جلوگیری از قرار گرفتن در معرض عوامل عفونی مهم است. کودکان خود را به شستن دست هایشان آموزش دهید، در اغلب موارد به خصوص قبل از غذا خوردن و پس از استفاده از توالت، گذراندن وقت در یک محل عمومی شلوغ و یا یعد از بازی با حیوانات خانگی به آنها نشان دهید که چگونه دست های خود را با دقت بشویند، برای شستشو حتما از صابون استفاده کرده و به اب خالی اکتفا نکنید.

رعایت بهداشت

آیا نوشیدنی، غذا، نی، ظروف غذا خوری، شانه و یا مسواک  خود را با هر کس دیگری به اشتراک می گذارید؟ آموزش کودکان و نوجوانان برای جلوگیری از به اشتراک گذاری این موارد بیش از حد اهمیت دارد.

سالم ماندن

سیستم ایمنی بدن خود را با استراحت کافی، ورزش منظم و یک رژیم غذایی سالم با مقدار زیادی از میوه های تازه، سبزیجات و غلات سبوس دار حفظ کنید.

اگر شما باردار هستید: مراقب تغذیه خود باشید کاهش خطر ابتلا به لیستریوز با کاهش مصرف گوشت پخته، از جمله هات داگ و گوشت اغذیه فروشی ممکن است، همینطور اجتناب از مصرف  پنیر نرم محلی از شیر غیر پاستوریزه، این نوع پنیر ها را استفاده نکنید مگر اینکه به وضوح برچسب مواد تشکیل دهنده ی آن را  با شیر پاستوریزه مشاهده کنید.

واکسن

برخی از انواع مننژیت باکتریایی پیشگیری با واکسن های زیر:

واکسن نوع هموفیلوس آنفولانزا ب

 کودکان در ایالات متحده به طور معمول این واکسن را به عنوان بخشی از برنامه واکسیناسیون خود دریافت می کنند تزریق این واکسن، پس از حدود 2 ماه از سن نوزاد انجام خواهد شد، این واکسن برای بعضی از بزرگسالان نیز توصیه می شود، از جمله کسانی که به  بیماری سلول داسی شکل و یا ایدز مبتلایند و یا کسانی که طحال ندارند.

واکسن کونژوگه پنوموکوک(PCV7)

این واکسن بخشی از برنامه ایمن سازی برای کودکان کمتراز 2 سال در ایالات متحده است. علاوه بر این آن را برای کودکان بین سنین2 و 5 که در معرض خطر بالای بیماری پنوموکوکی و نیز کودکانی که بیماری قلبی مزمن یا بیماری های ریوی و سرطان دارند توصیه می شود.